Các doanh nghiệp sản xuất ống thép ở Việt Nam đang gia tăng việc xuất khẩu sản phẩm vào thị trường Mỹ. Tuy nhiên, trong giai đoạn khởi đầu, doanh số và sự gia tăng các đơn hàng xuất khẩu vào thị trường này được các doanh nghiệp cân nhắc một cách thận trọng.
Vì sao kim ngạch gia tăng đột biến?
Đang đang chiếm lĩnh thị phần nội địa với mức tăng trưởng ổn định Công ty TNHH ống thép Hòa Phát mới đây đã quyết định đẩy mạnh thị phần xuất khẩu sang Mỹ. Thâm nhập thị trường lớn nhất thế giới hồi đầu năm, từ con số xuất khẩu không đáng kể: 200 tấn/6 tháng, ống thép Hòa Phát đã ký đơn hàng xuất khẩu 1000 tấn chỉ trong tháng 7, thu về hơn 1 triệu đô la và mục tiêu cho 4 tháng còn lại là đạt doanh thu từ 800.000 đô đến 1 triệu đô/tháng. Các doanh nghiệp sản xuất ống khác thâm nhập thị trường Mỹ sớm hơn từ cuối năm 2007-2008 đến nay, như công ty SeAH, công ty Sun Steel, công ty cổ phần ống thép Việt Đức. Số liệu mà Hải quan thống kê được cho thấy, trong 6 tháng qua, doanh thu xuất khẩu từ số lượng các đơn hàng này đạt hơn 33,139 triệu đô la Mỹ, với mức giá bình quân là 1371 đô la/tấn, chiếm một nửa doanh số xuất khẩu của mặt hàng sắt thép trong 6 tháng.
Báo cáo mới nhất của Bộ Công thương cho biết, mức tăng trưởng khá nhanh của mặt hàng ống thép trong 6 tháng đầu năm khiến cho kim ngạch xuất khẩu của nhóm hàng sắt thép tăng đột biến 243%. Tuy nhiên, quy ra trị giá thì con số hơn 33 triệu đô (chủ yếu thu từ Mỹ) chưa thấm vào đâu trong tổng giá trị kim ngạch 6,3 tỉ đô/6 tháng mà Việt Nam thu từ xuất khẩu vào thị trường này.Có điều, sự có mặt của ống thép trong bảng tính nhóm hàng xuất khẩu thời gian gần đây cho thấy, xu hướng mở rộng thị trường theo hướng có chuẩn bị, đầu tư kỹ càng đã hình thành trong các nhà sản xuất ống ở Việt Nam. Cơ hội của họ là vô cùng lớn vì nhu cầu của thị trường Mỹ đối với mặt hàng này xấp xỉ 3 tỉ đô/năm và nhà sản xuất ống thép hàng đầu thế giới là Trung Quốc, vốn chiếm 95% thị phần nhập khẩu của Mỹ hiện đang chịu mức thuế chống bán phá giá từ tháng 10 năm ngoái là 17,7% đến 39,2% (thời hạn 5 năm).
Mục tiêu xuất khẩu theo kế hoạch năm nay chỉ chiếm 20% đến 30% sản lượng và 70% trong số này (10 ngàn tấn) là đi Mỹ vì chúng tôi xem đây là một kênh kinh doanh để cân đối ngoại tệ và lợi nhuận cho doanh nghiệp”, ông Nguyễn Phan Đức, Phó Tổng giám đốc công ty cổ phần ống thép Việt Đức cho biết. Các doanh nghiệp khác hướng đến thị trường xuất khẩu cũng vì mục tiêu như vậy, dù họ đã có chỗ đứng rất chắc ở thị trường nội địa. Và một mục tiêu cùng được hướng tới cao hơn là việc có mặt ở thị trường Mỹ với tiêu chuẩn khắt khe (tiêu chuẩn API và ASTM) cũng là cơ hội cho các nhà sản xuất ống ở Viêt Nam nâng cao chất lượng sản phẩm, hiện đại hóa quy trình sản xuất.
Doanh số không phải là mục tiêu hàng đầu
Cái đích đến nói trên có thể lý giải vì sao ống thép Việt Nam dù đang thâm nhập thị trường khá nhanh nhưng phải có những bước chuẩn bị khá chắc chắn để ở lại đây được lâu hơn. Ngoại trừ hai doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài là SeAH và Sun Steel chọn Việt Nam là công xưởng sản xuất để đáp ứng các kênh phân phối đã khá mạnh ở thị trường Mỹ và châu Âu, các doanh nghiệp 100% vốn Việt Nam còn lại như Hòa Phát, Việt Đức, …đang tiến ra thế giới, nhất là vào Mỹ từng bước thận trọng hơn. Hòa Phát cũng đưa vào sản xuất nhà máy thứ hai ở Bình Dương với tổng vốn đầu tư 10 triệu đô la từ cuối năm 2009 với dây chuyền hiện đại để phục vụ mục tiêu xuất khẩu. Việt Đức cũng duy trì chất lượng và tiến độ, đẩy mạnh các kênh phân phối để giữ chân các khách hàng ở Mỹ. “Năm ngoái chúng tôi ký nhiều hợp đồng quá nhưng khả năng đáp ứng có hạn, phải sản xuất cả ba ca. Năm nay chúng tôi không chạy theo số lượng nữa mà tập trung vào chất lượng và tiến độ giao hàng”, ông Đức nói.
“Số lượng đơn hàng cũng không phải là vấn đề hàng đầu với chúng tôi”, bà Đỗ Hải Yến, trưởng phòng xuất nhập khẩu công ty ống thép Hòa Phát khẳng định. Những năm trước, Hòa Phát từ chối một số đơn hàng xuất khẩu vì giá xuất thấp hơn giá bán trong nước. Khi ống thép Trung Quốc chịu thuế chống bán phá giá vào Mỹ, thuế suất trừng phạt vào EU và một số thị trường khác, cơ hội đẩy giá xuất khẩu cao hơn đã khiến các doanh nghiệp Việt Nam chú trọng đến kênh bán hàng này. Do đó, nhiều đơn hàng từ Việt Nam có giá bán cùng loại cao hơn giá bán của Trung Quốc khoảng 20%. Một nguyên nhân khác là các sản phẩm ống xuất đi của Việt Nam hiện vẫn phụ thuộc 80% nguyên liệu đầu vào phải nhập khẩu nên việc cạnh tranh về giá thấp không đem lại lợi nhuận cho họ.
Vấn đề mà các doanh nghiệp Việt Nam thích nhất khi vào thị trường Mỹ là yêu cầu hàng hóa khắt khe khiến cho đối tác có cơ hội nâng cao chất lượng sản phẩm, hiện đại hóa quy trình sản xuất và nhờ đó, toàn bộ quy trình sản xuất, chất lượng phục vụ thị trường nội địa cũng được những ảnh hưởng tốt hơn. Hòa Phát hay Việt Đức đang tích cực đầu tư theo hướng này để có thể “một công đôi việc” , vừa nâng chất ở nội địa vừa ra nước ngoài chắc chắn và bài bản. Bởi hiện giờ, khi họ nhắm đến thị trường ống thép mạ phục vụ cho ngành xây dựng ở Mỹ thì các doanh nghiệp FDI đặt nhà máy ở Việt Nam đã hướng đến thị trường cao cấp hơn là cung cấp ống cho các nhà máy lọc dầu trên thế giới. Và đích đến đó, trong tương lai, cũng có thể chờ các doanh nghiệp Việt.
Nguồn: hoaphat.com.vn